Gdzie zamontować wentylator? To zasadnicze pytanie, na które musi odpowiedzieć inwestor planując instalację wentylacyjną. Odpowiedzi może być kilka: na ścianie, na stropie, przy posadzce itd. Położenie wentylatora nie tylko wpływa na jego koszty montażu i serwisowania ale przede wszystkim wpływa na efektywność wentylacji. Większość układów wentylacyjnych w przemyśle opiera się na instalacjach wywiewnych lub nawiewno-wywiewnych. W przypadku zanieczyszczeń lekkich (spaliny, dymy technologiczne, para) odciągi miejscowe i ogólne montuje się od góry (zanieczyszczenie przemieszcza się ku górze, zazwyczaj ten ruch wspomagany jest dodatkowo przez konwekcję swobodną powietrza). W takich układach najtańszą instalacją nawiewno-wywiewną jest tzw. wentylacja wyporowa (czerpnie powietrza montujemy w dolnej części ścian lub w podłodze natomiast wyciąg powietrza odbywa się przez strop lub bezpośrednio przez dach jak na ryc.1). W takich układach do wyciągu najwygodniej zastosować wentylator dachowy.
Rodzaje wentylatorów dachowych.
Dobór wentylatora dachowego zależy przede wszystkim od parametrów pracy wentylatora ale również bardzo istotną rolę odgrywa tutaj jego konstrukcja.
Podział wentylatorów ze względu na rodzaj wirnika:
-
wentylatory dachowe osiowe
-
wentylatory dachowe promieniowe
Podział wentylatorów ze względu na sposób wyrzutu powietrza:
-
wentylatory z wyrzutem poziomym
-
wentylatory z wyrzutem pionowym
-
wentylatory dachowe z wyrzutem bocznym (kanałowym)
Zastosowanie wentylatorów:
Wentylatory dachowe z wirnikiem osiowym stosowane są głównie w instalacjach wentylacji ogólnej – przemysłowej. Charakteryzują się one dużą wydajnością przy stosunkowo małej mocy silnika. Polecane szczególnie w instalacjach bezpośredniego „przerzucania powietrza przez dach” W ofercie TYWENT występują dwa typy wentylatorów dachowych osiowych:
Zdj.1 Osiowe wentylatory dachowe prod. TYWENT
WOD - wyrzut poziomy; DWR - wyrzut pionowy
WOD , WODE (wykonanie przeciwwybuchowe) – wentylator dachowy z wyrzutem poziomym, polecane szczególnie do montażu na lekkich konstrukcjach (np. dachy kryte płytą warstwową, obornicką)
DWR, DWR EX – wentylatory z wyrzutem pionowym, stosowane szczególnie w układach wentylacji hybrydowej – kapelusz wentylatora wykonano w postaci wywietrzaka typu A dzięki czemu po wyłączeniu wentylator pracuje jako wywietrzak grawitacyjny
Wentylatory dachowe z wirnikiem pionowym są stosowane przede w instalacjach odciągów miejscowych gdzie potrzebna jest zarówno odpowiednia wydajność jaki i duży spręż. Charakteryzują się również większą odpornością na zanieczyszczenia i wysoką temperaturę .
Kierunek wyrzutu powietrza – jaki wybrać?
Wybór kierunku wyrzutu uwarunkowany jest od usytuowania dachu w stosunku do innych budynków. Wentylatory dachowe z wyrzutem pionowym stosujemy głównie na dachach gdzie zagęszczenie wentylatorów jest bardzo duże (np. kilka wentylatorów na tym samym kominie). Wentylatory z wyrzutem pionowym są bardzo często projektowane na nowych instalacjach z uwagi na obowiązujące przepisy opisane w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie:„(...) Dolna krawędź otworu wyrzutni z poziomym wylotem powietrza, usytuowanej na dachu budynku, powinna znajdować się co najmniej 0,4 m powyżej powierzchni, na której wyrzutnia jest zamontowana, oraz 0,4 m powyżej linii łączącej najwyższe punkty wystających ponad dach części budynku, znajdujących się w odległości do 10 m od wyrzutni, mierząc w rzucie poziomym.”
Wentylatory z wyrzutem pionowym są wybierane także z uwagi na głośność. Kierunek emisji do góry znacznie zmniejsza hałas emitowany przez wentylator przy gruncie, należy jednak pamiętać, że w przypadku bliskiego położenia wyższych budynków wyrzut pionowy może być bardziej problemowy niż poziomy (np. w przypadku usytuowania wentylatora na dachu garażu obok wyższego budynku mieszkalnego).
W pozostałych przypadkach częściej stosuje się wentylatory z wyrzutem poziomym, przede wszystkim z uwagi na cenę. Wentylatory dachowe z wyrzutem poziomym bardzo dobrze sprawdzają się do odciągów miejscowych. TYWENT produkuje dwa typoszeregi wentylatorów dachowych z wyrzutem poziomym dedykowane do odciągów miejscowych: PFD oraz RUFINO SP. Oba typoszeregi charakteryzują się bardzo dobrymi parametrami i dużą odpornością mechaniczną. Największym atutem tych wentylatorów jest umieszczenie silnika w oddzielnej komorze co pozwala na przetłaczanie powietrza zabrudzonego m.in. mgłą olejową, lekkim pyłem czy spalinami.
Zdj.2 PFD - osłona wyrzutu powietrza i osłona silnika chronią
przed kontaktem z ptakami i gryzoniami a zarazem umożliwia łatwe
czyszczenie np. mycie myjką ciśnieniową.
Montaż wentylatora na dachu – jak przygotować konstrukcję?
W ofercie TYWENT jest kilka systemów montażowych. Większość wentylatorów dachowych produkowanych przez TYWENT posiada przyłącze okrągłe kołnierzowe umożliwiające montaż na znormalizowanych podstawach B/I i B/II (zdj.3). Podstawy B/I i B/II można montować bezpośrednio na dachach płaskich lub na szachtach kominowych. Montaż wentylatora bezpośrednio na dachu tylko na podstawie jest możliwy w przypadku wentylatorów wysokich np. DWR w przeciwnym wypadku zalegający śnieg może uniemożliwić pracę wentylatora. W pozostałych sytuacjach należy stosować cokoły dachowe , które zastępują tradycyjne kominy.
Na rys.1 przedstawiono sposób montażu wentylatora na dachu skośnym przy użyciu cokołu dachowego COKD-K oraz podstawy B/II. Podstawy dachowe typu B/II są przystosowane do montażu kanałów wentylacyjnych od spodu, mają zakończenia kołnierzowo-mufowe dzięki czemu można do nich przyłączyć kanały spiro stosując złączkę nyplową NP lub przeciwkołnierz PK. W przypadku instalacji, w których narażonych na utratę ciepła warto dodatkowo zastosować klapę zwrotną KMŻ. W przypadku montażu odciągów ogólnych gdzie nie ma potrzeby podłączania instalacji kanałowej można zastosować podstawę dachową typu B/I lub płytę montażową B/C (płyta zalecana do wentylatorów o konstrukcji lekkiej)
W ofercie TYWENT znajdują się dwa rodzaje cokołów dachowych (zdj.4):
-
COKD, COKD-K cokoły dachowe izolowane
-
COKDI; COKDI-K cokoły dachowe tłumiące
Zdj.4 Cokoły dachowe prod. TYWENT (od lewej):
Cokół izolowany skośny, cokół tłumiący płaski
Niektóre wentylatory w ofercie TYWENT są już standardowo wyposażone w płytę montażową do montażu bezpośrednio na cokole (zdj.5).
Zdj.5 Montaż wentylatora na cokole:
(po lewej) wentylator WDSV EC z cokołem - wykonie kwasoodporne
(po prawej) wentylator PFD na podstawie B/II z dodatkową izolacją
W ofercie TYWENT znajduje się również wiele nietypowych elementów montażowych umożliwiających montaż wentylatorów dachowych m.in.
-
podstawki typu B – do montażu na kominach murowanych i dachach FOOD-Trucków
-
króćce montażowe KM – do montażu bezpośrednio do kominów stalowych
-
wspornik WPD do montażu wentylatora dachowego na ścianie pionowej (zdj.6)
Zdj.6 Wentylator RUFINO montowany na wsporniku ścienny
(po lewej) i do instalacji kanałowej na króćcu KM (po prawej)
Przy wykonywaniu instalacji dachowej należy stosować typowe materiały obróbki dekarskiej przystosowane do użytkowania w warunkach atmosferycznych odporne na UV, mróz i wilgoć gwarantujące szczelność i trwałość instalacji tj. wkręty i śruby z uszczelkami EPDM , uszczelniacze oparte na masach bitumicznych , uszczelniacze dekarskie, elastomery a także maty uszczelniające bitumiczne lub ołowiane.
